از آثار تاريخى دوران اسلامى است كه در فاصله 71 كيلومترى شمال غربى شهر لامرد و در شمال روستاى وردوان قرار دارد. اين محوطه در حاشيه دشت واقع شده است.سه آسياب آبى در اين محل، در امتداد هم قرار دارد. بخش تنوره يا برج و ديوارى كه كانال آبرسانى در سطح آن جريان دارد، در هر سه آسياب سالم مانده است. هم چنين بخشى از اتاق زير تنوره در آسياب شماره دو نيز سالم است. اولين آسياب در بخش كوهپايه، دومين آسياب به فاصله 200 متر از آسياب اول در حاشيه دشت و سومين آسياب به فاصله 400 متر در جنوب آسياب دوم قرار دارد. تنوره هر كدام از اين آسيابها به قطر 5/2 متر و ارتفاع آنها به ترتيب، آسياب شماره يك، چهار متر، آسياب شماره دو، دو متر و از ارتفاع آسياب شماره سه، يك متر باقى مانده است.در ساخت اين سازهها، علاوه بر كاربرد سنگهاى لاشه و ملاط ساروج از ملاط گچ و آهك نيز استفاده شده است. احتمالاً ازملاط گچ و آهك در يكى از نوبتهاى مرمت اين سازهها استفاده گرديده كه پس از مشخص شدن عدم كاركرد آن، از كاربرد مجدد آن خوددارى شده است.تنوره يا بخش مخزن آب هر كدام از اين آسيابها از يك پلان مدور تشكيل شده كه در مركز هر كدام از آنها يك حفره يا يك حلقه چاه مدور به قطر 80 سانتىمتر وجود دارد.
در قسمت پشت تنوره هر آسياب، يك ديوار به موازات ارتفاع تنوره قرار گرفته كه كانال آبرسانى به مخزن در سطح آن قرار داشته است. پهناى ديوار كانال آبرسانى هر كدام از اين آسيابها بين 75 تا 80 سانتىمتر است.بخشى از اتاق زير تنوره در آسياب شماره دو سالم مانده كه اين اتاق به ابعاد 2 در 3 متر و ارتفاع 3 متر است. سنگ آسياب درون اين اتاق به قطر يك متر و ضخامت 20 سانتىمتر، هنوز در جاى خود باقى مانده است. اين اتاق پايينتر از سطح زيرزمينهاى اطراف قرار داشته و به همين دليل در سقف قوسى شكل آن يك نورگير ايجاد شده است.ارتباط اين آسيابها با يكديگر، از طريق يك كانال آبرسانى است كه از آب قناتى در بخش كوهپايه سرچشمه مىگيرد و پس از پر شدن مخزن آب آسياب اول و استفاده از آن جهت توليد نيروى محرك سنگ آسياب، به مخزن دومين آسياب و به همين ترتيب سومين آسياب وارد مىشده و پس از استفاده از آب در آسياب سوم، اين آب از طريق كانالى به طرف زمينهاى كشاورزى هدايت مىشده است. امروزه اين مجموعه كاركرد گذشته خود را از دست داده و همين عامل باعث شده تا آب در سطح زمينهاى بخش كوهپايه جارى شود و زمينهاى اين قسمت كه داراى تركيبات آهك و گچ نسبتاً زيادى است، به شورهزارهايى باير و بىحاصل تبديل گردد.
منابع: اسناد سازمان ميراث فرهنگى استان فارس / تحقيقات ميدانى.
وب سایت دانشنامه فارس راه اندازی شده در سال ٬۱۳۸۵ کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به موسسه دانشنامه فارس می باشد. طراحی و راه اندازی سایت توسط محمد حسن اشک زری
