5 استودان خوزى با تزيينات مثلثى شكل در فاصله 9 كيلومترى جنوب شرقى شهر مهر و در جنوب روستاى خوزى قرار دارد. اين محوطه در بخش كوهپايه در دره معروف به تنگ خوزى واقع شده است. آثار اين محوطه را حفرهاى چهارگوش كنده شده در ديوار صخرهاى كوه به ابعاد 60 در 50 سانتىمتر تشكيل مىدهد.
اين استودان يا دخمكها به شكل طاقچهاى در ارتفاع دو مترى از سطح زمين، در نماى صخره كنده شدهاند. صخره از جنس سنگهاى رسوبى نرم است و به همان اندازه كه كار كندن يك استودان در آن به سهولت امكانپذير بوده، عمل فرسايش آن نيز، در طى زمان به راحتى صورت گرفته است. هماينك بخش زيرين اين استودان، به كلى دچار فرسايش شده و از بين رفته است. در بخش پايين دامنه اين صخره قطعه سنگهاى بزرگى روى هم انباشته شده كه احتمالاً اين قطعه سنگها در اثر فرسايش و يا لرزش ناگهانى در اين قسمت، از محل اصلى خود جدا شده است.بخش بيرونى دهانه ورودى اين استودان به شكل چارچوبى عمودى به ابعاد 20 در 50 سانتىمتر است. در اين قسمت گرداگرد دهانه ورودى، در رديف قاب چهارگوش تو در تو حجارى شده كه نماى استودان را دربرمىگيرد. ابعاد اولين رديف قاب چهارگوش دور دهانه 70 در 60 سانتىمتر و دومين رديف 80 در 70 سانتىمتر است. پهناى هر كدام از اين قابها 10 سانتىمتر است.
در دو رديف افقى بخش بالا، تزيينات مثلثى شكل توپرى كندهكارى شده است. اندازه هر كدام از اين تزيينات مثلثى شكل در ضلع قاعده هشت و ارتفاع هر كدام از آنها 10 سانتىمتر است و بدين ترتيب در رديف بيرونى نه و در رديف داخلى هفت مثلث توپر ايجاد شده است.فضاى درونى اين استودان به شكل حفرهاى چهارگوش به ابعاد 70 در 60 سانتىمتر و عمق 60 سانتىمتر است. زواياى گوشهها در اين قسمت، در محل ارتباط كف و يا سقف يا ديوارههاى اطراف، كاملا راست گوشه نيست و با كمى انحنا ايجاد شده است. در بخش داخلى اين استودان، پستى و بلندى خاصى وجود ندارد. جز اين كه در كف استودان، سوراخى به قطر 20 سانتىمتر وجود دارد. اين سوراخ پس از 15 سانتىمتر عمق به يك فضاى بزرگتر باز مىشود. متأسفانه بخش زيرين كف استودان، در امتداد اين سوراخ در اثر فرسايش از بين رفته و از حالت اوليه خود خارج شده است.اين اثر در تاريخ10/10/ 1381 با شماره 6771 در فهرست آثار ملى به ثبت رسيده است.
منابع: اسناد سازمان ميراث فرهنگى استان فارس / تحقيقات ميدانى.
وب سایت دانشنامه فارس راه اندازی شده در سال ٬۱۳۸۵ کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به موسسه دانشنامه فارس می باشد. طراحی و راه اندازی سایت توسط محمد حسن اشک زری
