از بقاع تاريخى قرن هشتم و نهم در شهرستان جهرم است كه در 104 كيلومترى جنوب شرقى شيراز، در بلوك خفر و در وسط يكى از باغهاى روستاى جره واقع شده است.اين بقعه ساختمانى مرتفع و آجرى است كه معمارى آن به سبك كاخ سروستان و قبر شيخ يوسف در سروستان است.اين بقعه داراى گنبدى گرد و ساخته شده از آجر است كه ارتفاع آن 15 متر است. نماى بيرونى گنبد نيز به وسيله سنگهاى ميخكى به شكل جاى پا، بر روى آجرها تزيين شده است. اين گنبد هم اينك فرو ريخته است.ارتفاع سر در ورودى بقعه 9 متر است و هم چنان نيز باقى است. ناحيه ميانى زير گنبد با طول و عرض 6 متر، داراى چهار شاه‌نشين در چهار سوى خود مىباشد. شاه‌نشين شمالى و جنوبى داراى عمقى برابر با يك و نيم متر است. همچنين، در شاه‌نشين جنوبى محرابى به بلندى 3 متر و پهناى 2 متر قرار دارد كه ازاره آن با كاشىهاى شش ضلعى كاشىكارى شده است و هر بدنه آن در وسط يك ترنج، توسط عزيزالله صرف معرقكارى شده است. همچنين در پايين اين كاشىكارى، يك حاشيه معرق وجود دارد. اين كاشىهاى شش ضلعى ازارهها و بقاياى معرقكارى آن در سال 1315 به موزه پارس شيراز منتقل گرديد و در اتاق ضلع شمال غربى موزه، بر روى ديوار نصب شد. بخشى از آن نيز در بدنه اتاق خدايخانه مسجد جامع عتيق شيراز نصب گرديد.ديوارهاى اطراف محراب، با سنگهاى ميخكى از پايين به بالا ساخته شده كه بخشى از آن همچنان باقى است.
نماى هفت و پنج جبهه خارجى ضلع غربى اين بنا داراى سنگكارى سفيدى بوده كه سنگهاى ميخكى پاك تراش قسمتى از آن باقى مانده و بخشهايى از آن نيز از بين رفته است.در اين محراب كتيبههايى وجود دارد كه بر روى زمينه لاجوردى به خط ثلث، بر روى آن آيات 78 تا 83 سوره «اسرا» و نيز آيه 127 سوره «بقره» نگاشته شده است.شاهنشينهاى شرقى و غربى اين بقعه نيز هر كدام داراى عمقى برابر با 2/30 متر هستند. در درون بناى بقعه، طاقچههاى متعدد و طاقهايى با مقرنس گچى وجود دارد. همچنين چهار مقرنس در چهار گوشه با گچ و نقاشىهايى بر روى آن وجود دارد.بخشى از سفيدكارى درون بنا كه هم چنان باقى مانده است، داراى نقوشى به رنگ لاجوردى است. كتيبهاى نيز به خط ثلث بر روى گچ در حاشيه پاطاق نگاشته شده است كه بخشى از آن باقى مانده است.در ضلع جنوبى بنا، ايوانى قرار داشته كه پاستونهاى آن همانند پاستونهاى قبر شيخ يوسف در سروستان و ايوان خدايخانه مسجد جامع عتيق شيراز است.در اين ايوان سنگ قبر قديمى قرار دارد كه با خط ثلث بر روى آن عباراتى نگاشته شده است. سه سنگ قبر نيز در درون بقعه قرار دارد كه به صورت موازى قرار گرفتهاند. يكى از اين سنگ قبرها متعلق به شيخ زينالدين على‌خليفه متوفى به سال 790 هجرى است كه در زير گنبد قرار دارد.دومين سنگ قبر كه در ميان دو سنگ قبر ديگر قرار گرفته، به نام حاجى خليفه است كه در دو ضلع شمالى و جنوبى آن دو بيت عربى نگاشته شده است و بر سطح بالايى آن، ابياتى فارسى نوشته شده است. در ضلع غربى نيز عباراتى عربى نوشته شده و در ميان تاريخ وفات او را در «ربيعالاول سال 807 هجرى» قيد نموده است.سنگ قبر سوم كه در ضلع شمالى دو سنگ ديگر قرار گرفته، در درون خاك فرو رفته است و متعلق به شيخ شمسالدين محمد بن شيخ حاج تاجالدين خليفه بن شيخ زينالدين على خليفه مىباشد. تاريخ وفات وى را با استناد به تاريخ كاشىكارى و معرق كارى كه بر فراز قبر وى صورت گرفته، 854ﻫ.. مىدانند. كليه اضلاع خارجى بنا را از سنگ و گچ و ديوارههاى داخلى را از آجر ساختهاند.اين اثر در تاریخ 10/10/1381 با شماره 6783 در فهرست آثار ملى به ثبت رسيده است.
منابع: اقليم پارس، سيد محمدتقى مصطفوى، نشر تابان، تهران، 1364، ص 357 ـ 361 / بزرگان جهرم، محمدكريم اشراق، انتشارات كتابفروشى خيام، تهران، 1351، ص 114 / دايرة المعارف بناهاى تاريخى ايران در دوره اسلامى، بناهاى آرامگاهى، ويرايش محمدمهدى عقابى، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامى، 1376، ص 448 / شهرستان جهرم، جلال طوفان، شيراز، كوشا مهر، 1381، ص 225.
وب سایت دانشنامه فارس راه اندازی شده در سال ٬۱۳۸۵ کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به موسسه دانشنامه فارس می باشد. طراحی و راه اندازی سایت توسط محمد حسن اشک زری
