محوطه تاريخي متعلق به دوران هخامنشيان است كه در جنوب مجموعه تاريخي پاسارگاد قرار دارد. طول اين تنگه 12 كيلومتر و عرض آن در محلهاي مختلف بين 200 تا 500 متر است. تا حدود 70 سال پيش محوطه باستاني پاسارگاد در مسير شاهراه اصلي شيراز به اصفهان قرار داشت. اين جاده مسير رودخانه پلوار را در نزديكيهاي تختجمشيد و استخر دنبال كرده و پس از گذر از سعادتآباد و سيوند از تنگ بلاغي نيز ميگذشته است. نخستين بنايي كه پس از باز شدن اين تنگه به دشت پاسارگاد ديده ميشد، آرامگاه كوروش كبير بود.
اين تنگ بر اثر فرسايش كوهي در جنوب شرقي پاسارگاد توسط رود پلوار كه هم اكنون نيز در تنگه جاري است، ايجاد شده است. كنارة غربي اين تنگه مانند ديواري بالا آمده و كناره شرقي آن تنگ براي ساختن راه عبور در زمان هخامنشي حاشيهبندي شده است. اين راه هخامنشي در ارتفاع 30 متر از سطح رودخانه و به طول تقريبي 250 متر و عرض 170 سانتيمتر در كوه كنده و سنگچيني شده است. در بخش جنوبي تنگه آثاري از يك پل تاريخي به جاي مانده و در ابتداي راه اين تنگه به سوي پاسارگاد، كاروانسرايي ساخته بودند كه 25 كيلومتر تا پاسارگاد فاصله داشته و منزل بعدي در خود پاسارگاد بوده است.علاوه بر اين در سالهاي اخير با گمانهزنيها و كاوشهاي باستانشناسان ايراني، فرانسوي، آلماني، ژاپني و ايتاليايي آثاري از سكونتگاههاي دوران هخامنشي يا پيش از آن به دست آمده است. همچنين اشياء مختلفي متعلق به دوران پيش از تاريخ و تاريخي كشف شده است.
منابع: اقليم پارس، سيدمحمدتقى مصطفوى، نشر تابان، تهران، 1364، ص 16 / پاسارگاد، پایتخت و آرامگاه کوروش هخامنشی، علی سامی،شیراز، بنیاد فارس شناسی، 1375،ص 13/ پاسارگاد، دیوید استروناخ، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران، ص 229 / پايتختهاي ايران، محمديوسف كيانى، سازمان ميراث فرهنگى كشور، تهران، 1374، ص 167 / راهنمای جامع پاسارگاد، دکتر شاپور شهبازی، ص 109.
وب سایت دانشنامه فارس راه اندازی شده در سال ٬۱۳۸۵ کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به موسسه دانشنامه فارس می باشد. طراحی و راه اندازی سایت توسط محمد حسن اشک زری
