قلعه فهندژ يا قلعه بندر از آثار تاريخى شيراز است كه در بلوار بوستان، در ارتفاع جنوبى مشرف به آرامگاه سعدى و ضلع شرقى باغ دلگشا واقع شده است.
با توجه به وجود چاه سنگى مربوط به دوره هخامنشى و قبور صخرهاى موجود در محل مربوط به دوره ساسانى و سفالهاى پراكنده مربوط به دوره اسلامى، قلعه فهندژ در دورههاى مختلف تاريخى مورد استفاده قرار گرفته است.اين قلعه بر بالاى كوهى مشرف به باغ دلگشا قرار گرفته است. در شمال اين كوه و در فاصله حدوداً 300 مترى از اين قلعه آرامگاه «سعدى» قرار گرفته است. اين قلعه كه مشرف به دشت شيراز ساخته شده، داراى تأسيساتى چون چاه سنگى، برج نگهبانى، قبور صخرهاى و آثار ساختمانى است كه بيشتر آنها به دليل گذشت زمان مخروب شده و يا در زير خاك مدفون شدهاند.اين قلعه داراى دو برج ديدهبانى، يكى در ضلع شرقى و ديگرى در ضلع غربى است. در بين اين دو برج تأسيسات ساختمانى واقع شدهاند. يك چاه سنگى متعلق به دوره هخامنشى در دامنه جنوبى اين قلعه ساخته شده كه داراى 80/4 متر طول و 90/2 متر عرض مىباشد. مصالح مورد استفاه در ساخت اين قلعه شامل سنگ، آجر و ملاط گچ و ساروج است.در گذشته اين بنا به عنوان قلعه مورد استفاده قرار مىگرفته، ولى در حال حاضر متروكه است.هم اينك قسمتى از دامنه شمالى كوه كه آثار قلعه بر روى آن قرار گرفته، جنگل كارى شده و در دامنه جنوبى كوه استخراج سنگ به صورت محدود صورت گرفته است. همچنين يك منبع آب در دامنه اين كوه احداث شده است.اين بنا در تاريخ 13/5/1380 با شماره 4524 در فهرست آثار ملى به ثبت رسيده است.
منابع: اسناد سازمان ميراث فرهنگى استان فارس / بناهاى تاريخى و آثار هنرى جلگه شيراز، علىنقى بهروزى، انتشارات اداره كل فرهنگ و هنر استان فارس، 1349، ص 16 / تحقيقات ميدانى.
وب سایت دانشنامه فارس راه اندازی شده در سال ٬۱۳۸۵ کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به موسسه دانشنامه فارس می باشد. طراحی و راه اندازی سایت توسط محمد حسن اشک زری